Ma­lo je onih ko­ji su pri­je po­ja­ve vi­deo i DVD ple­je­ra i ko­mju­te­ra, od­ra­sta­li i sta­sa­va­li, a ko­ji ne zna­ju ka­kvo za­do­volj­stvo pri­či­nja­va raz­bi­ja­nje bi­o­skop­ske ta­me svje­tlo­šću i sli­ka­ma do­brog fil­ma. Gle­da­lac ne­ho­ti­ce i ne­pri­mjet­no pre­la­zi u svi­jet fil­ma ko­ji gle­da i što je film­ska pri­ča i sam film bo­lji, to on u tom svi­je­tu osta­je du­že, pa se ne­ri­jet­ko de­ša­va da, ka­da se film za­vr­ši, ne mo­že od­mah ni da usta­ne.
To isto se na­kon gle­da­nja fil­ma „Vi­so­ki hra­sto­vi” dr Ra­do­sla­va T. Sta­ni­ši­ća de­si­lo i pot­pi­sni­ku ovih re­do­va, ko­ji se na­šao u bi­o­skop­skoj sa­li Kul­tur­nog cen­tra u No­vom Sa­du za vri­je­me EURO – IN FILM fe­sti­va­la.
Sce­na­ri­sta fil­ma, R. T. Sta­ni­šić, is­pri­čao je pri­ču o dvo­ji­ci ve­li­ka­na ju­go­slo­ven­ske ki­ne­ma­to­gra­fi­je, o ne­po­no­vlji­vom umjet­nič­kom film­skom dvoj­cu, sce­na­ri­sti Rat­ku Đu­ro­vi­ću i re­ži­se­ru Ve­li­mi­ru Sto­ja­no­vi­ću.
Pri­ča te­če ne­na­me­tlji­vo i što vi­še te­če, vi­še za se­be ve­že. Ne sa­mo što ve­že, ne­go se po­ja­vlju­je ne­ka neo­bič­no po­zi­tiv­na na­pe­tost. Sa­dr­žaj fil­ma je ta­kav da ne­vje­ri­ca, ko­ja se ne­mi­nov­no ja­va­lja zbog sa­zna­nja da mi u svo­joj isto­ri­ji fil­ma ima­mo ta­kve ve­li­či­ne, a da se o nji­ma zna vr­lo ma­lo, ili baš ni ma­lo, pre­ra­sta u že­lju da se sa­zna vi­še i ta vje­što vo­đe­na i pa­met­no do­zi­ra­na pri­ča či­ni da gle­da­lac osta­ne pro­sto pri­ko­van za svo­je sje­di­šte, oče­ku­ju­ći no­ve po­dat­ke, no­ve mo­men­te, no­ve sli­ke, kao da je ka­kav igra­ni film u pi­ta­nju.
Re­ži­ser fil­ma R. T. Sta­ni­šić je fi­li­gran­ski pre­pleo svo­ju pri­ču, sa od­lom­ci­ma iz fil­mo­va, do­ku­men­tar­nim fo­to­gra­fi­ja­ma i sa­vre­me­nim, svo­jim snim­ci­ma.
Ne­ma ni­ka­kve sum­nje da su po­je­di­ni ka­dro­vi iz fil­mo­va re­ži­se­ra Sto­ja­no­vi­ća do­stoj­ni za­si­gur­no jed­nog Ej­zen­štej­na, na­ro­či­to iz fil­mo­va „Mr­tvi grad” i film­ske tri­lo­gi­je „Tri pje­sme o su­žnju”. Kon­tra­sti u igri svje­tlo­sti i ta­me su ura­đe­ni bra­vu­ro­zno i Sta­ni­šić ih u svom fil­mu zna­lač­ki ci­ti­ra, ali se na to­me ne za­u­sta­vlja. On da­je svo­je, „obo­je­ne” ka­dro­ve, svo­ju igru svje­tlo­sti i ta­me i na taj na­čin us­po­sta­vlja pra­vi umjet­nič­ki film­ski di­ja­log sa svo­jim, ov­dje se slo­bod­no mo­že re­ći, uči­te­ljem. Tu je do pu­nog iz­ra­ža­ja do­šla upra­vo este­ti­ka Sta­ni­ši­ća, este­ti­ka kao neo­dvo­ji­vi dio na­ci­o­nal­ne tra­di­ci­je, este­ti­ka, ko­ja svje­do­či o na­či­nu mi­šlje­nja, o mo­ra­lu i du­šev­nom sklo­pu lju­di ko­ji su lir­ski za­do­je­ni, a ep­ski vas­pi­ta­ni.
Autor pot­pu­no is­prav­no i bez ne­po­treb­nog, a kod nas sve če­šće pri­sut­nog sne­bi­va­nja, po­ka­zu­je Đu­ro­vi­ća i Sto­ja­no­vi­ća kao pre­te­če po­je­di­nih film­skih iz­ra­za u, ne sa­mo ju­go­slo­ven­skoj, ne­go i u svjet­skoj ki­ne­ma­to­gra­fi­ji, upu­ću­ju­ći na sce­ne iz fil­mo­va ovih bar­do­va ju­go­slo­ven­ske ki­ne­ma­to­gra­fi­je, a ko­je će se ka­sni­je po­ja­vi­ti u na­da­le­ko po­zna­tim do­ma­ćim i svjet­skim fil­mo­vi­ma, pa i oska­rov­ci­ma („Ma­ra­ton­ci”, „Tak­si­sta”, „Ples sa vu­ko­vi­ma”).
Sta­ni­ši­će­va ka­me­ra ve­o­ma smjelo i uspje­šno po­sta­vlje­na, omo­gu­ću­je da se iz sa­vre­me­ne sli­ke uđe u isto­rij­sku i obr­nu­to, ka­ko je na vi­še mje­sta uči­nje­no u pri­ča­ma o fil­mo­vi­ma „La­žni car”, „Če­ti­ri ki­lo­me­tra na sat”, „Mr­tvi grad”, „Tri pje­sme o su­žnju”, „Kam­po Ma­mu­la”... Ova­kav uvod u pri­ču, ka­da je do­ku­men­tar­ni film u pi­ta­nju ni­je ne­po­znat, me­đu­tim ri­jet­ko je ova­ko bra­vu­ro­zno ura­đen. Ovi mo­men­ti u fil­mu „Vi­so­ki hra­sto­vi” su pra­va po­sla­sti­ca za film­ske sla­do­ku­sce i film­ske znal­ce.
Ci­ti­ra­ju­ći im­pre­siv­ne ma­sov­ne sce­ne iz fil­ma „La­žni car” re­di­telj Sta­ni­šić po­tvr­đu­je svoj is­pa­ra­van od­nos pre­ma istin­skim vri­jed­no­sti­ma ovog fil­ma, me­đu­tim on isto­vre­me­no i po­ka­zu­je, i pod­sje­ća mla­đe, a bo­jim se i sta­ri­je, da su se do­bri fil­mo­vi sni­ma­li i bez kom­pju­ter­ske teh­ni­ke, bez umno­ža­va­nja bro­ja istih sta­ti­sta, ri­ječ­ju da ni u fil­mu ni­je baš sve iz­mi­šlje­no da­nas, da ni­je sve iz uvo­za. Autor ne­na­me­tlji­vo i ne­is­po­li­ti­zo­va­no upu­ću­je mla­đe da se tre­ba ba­vi­ti i isto­ri­jom na­šeg fil­ma i na­šom na­ci­o­nal­nom isto­ri­jom uop­šte, ka­ko nas sa ove mon­di­ja­li­stič­ke vjetrometine ne bi odu­vao vje­tar za­bo­ra­va! Jed­no­stva­ni­je re­če­no Sta­ni­šić uka­zu­je da je stva­ra­la­štvo Rat­ka Đu­ro­vi­ća i Ve­li­mi­ra Sto­ja­no­vi­ća vri­jed­nost ko­ja mo­ra na­ći svo­je mje­sto u No­je­voj bar­ci na­šeg po­sto­ja­nja.
Da se ovaj film, kao to ka­žu la­i­ci ‘’la­ko gle­da’’, sva­ka­ko ve­li­ku za­slu­gu ima­ju i mon­ta­že­ri fil­ma Je­le­na Jev­tić Mar­ja­no­vić i Vla­di­mir Mar­ja­no­vić. Ka­da se u fil­mu ne vi­di ru­ka mon­ta­že­ra, to zna­či da je on maj­stor­ski ura­dio svoj po­sao. Bez i jed­nog gru­bog po­te­za, bez na­glih pre­la­za u mon­ta­ži, film te­če jed­no­stav­no i la­ko i gle­da­lac je­dri po nje­mu kao po rav­noj po­vr­ši­ni gor­skog je­ze­ra. Mon­ta­že­ri su svo­jim ra­dom na ovom fil­mu po­ka­za­li ka­ko mon­ta­ža, ka­da je do­bra, ni­je za­nat, ne­go pra­va umjet­nost.
„Vi­so­ki hra­sto­vi” su umjetnička pri­ča, umjetnička po­kret­na sli­ka o umjet­ni­ci­ma i umjet­no­sti i vje­ru­jem da će svak ko ga vi­di, po­že­lje­ti da in­te­lek­tu­al­no i du­hov­no bu­de „iste go­re list” ko­je su i ju­na­ci ovog fil­ma. Za po­ja­vu te že­lje sva­ka­ko je naj­za­slu­žni­ji sam autor fil­ma. Ra­do­slav T. Sta­ni­šić je, osim što je sja­jan re­ži­ser i sce­na­ri­sta i ro­đe­ni pe­da­gog, uči­telj, pre­da­vač, este­ta, a na­da­sve vas­pi­tač. Sve što je po­nu­dio u fil­mu či­ni čo­vje­ka obra­zo­va­ni­jim i ba­rem ka­plji­cu bo­ljim, jer lje­po­ta ko­ju je po­nu­dio, je lje­po­ta da­ta sa lju­ba­vlju pre­ma lju­di­ma o ko­ji­ma je go­vo­rio, lju­ba­vlju pre­ma čo­vje­ku uop­šte, a je­di­no lju­bav kroz lje­po­tu bu­di u čo­vje­ku vje­ru, vje­ru u bo­lje da­ne, u bo­lje lju­de, u bo­lji ži­vot!
U fil­mu je ci­ti­ra­na ge­ni­jal­na for­mu­la­ci­ja fil­ma Rat­ka Đu­ro­vi­ća: „Film je mi­sao po­nu­đe­na oku”. Mi­sao ko­ju je dr Ra­do­slav T. Sta­ni­šić po­nu­dio oku fil­mom „Vi­so­ki hra­sto­vi”, na naj­fi­ni­ji na­čin sti­že do ze­ni­ce gle­da­la­ca i do du­še onih ko­ji je ima­ju!
Ra­doj­ka TMU­ŠIĆ STE­PA­NOV


Ka­zi­va­nje bez
pa­te­ti­ke
Bi­lo bi ne­pra­ved­no ne oci­je­ni­ti naj­vi­šom ocje­nom pripovjedača, is­tak­nu­tog glum­ca i umjet­ni­ka Miodraga Kr­sto­vi­ća. Pri­po­vje­da ne­na­me­tlji­vo i ne­ma ni­ka­kvog kon­tra­sta iz­me­đu sa­dr­ža­ja pri­če i fo­to­gra­fi­je na plat­nu. Svo­jim pri­jat­nim gla­som, ka­zi­va­njem bez pa­te­ti­ke Mi­ki Kr­sto­vić po­di­že ni­vo ovog fil­ma i ti­me i on vje­što do­pri­no­si to­me da je ovaj film jed­na cjelina, umjet­nič­ko dje­lo, ko­je je za­po­če­to, ra­đe­no i uspje­šno za­vr­še­no.